Primus P22 1939
Zoals gekocht...
Weer in het daglicht na 30 jaar... en in erbarmelijke staat...
De Primus P22 weer technisch in orde
De Primus Traktorengesellschaft Johannes Köhler werd opgericht in 1932 te Berlijn/Lichtenberg. Köhler begon met de bouw van lichte "Strassen schlepper", (voor transporten op korte en middellange afstanden). Deze machines waren erg populair en de concurrentie had al snel het nakijken. Ze werden opgenomen in het Shell-plan en dienden al snel als voorbeeld voor fabrikanten als Deuliwag, Bob, Hanno en Miag.
Deze automobielachtige voertuigen met cabine werd aangedreven door een een-cilinder verdampermotor of later de twee-cilinder F2M414van Deutz. Ze behoorden tot ver in de vijftiger jaren tot de markantste voertuigen in het Duitse straatbeeld.
"Strassen-schlepper" van Primus met Deutz 1-cilinder verdampermotor .
Primus P20 elektro, Köhler bouwde vanwege de in de oorlogsjaren verplichte overstap op alternatieve brandstoffen ook
voertuigen aangedreven door een electromotor en lag daarmee in die jaren ruimschoots voor op andere fabrikanten.
Met de +/- 15 pk sterke 80 Volt electromotor A2m414 van Deutz kon met lasten tot 7,5 ton verplaatsen.
Vanaf 1938 betekende Primus veel voor de ontwikkeling van de landbouwtractor, in dat jaar kwam het eerste type P22 op de markt. Deze tractor zo een groot voorbeeld worden voor de fabrikanten in de 22 pk-klasse.
De P22 heeft een 22 pk sterke Deutz F2M414 motor en een Prometheus Ass14 versnellingsbak welke in samenwerking tussen Johannes Köhler en de versnellingsbakfabriek te Berlijn/Reinickendorf ontwikkeld werd. ZF en Hurth kopieerden naderhand deze versnellingsbakken min of meer omdat deze versnellingsbak speciaal ontworpen was voor de chassis-loze blokbouwwijze.
De P22 had een goed uitziende motorkap met een degelijke ronde radiator-bekleding die de tractor zeer modern deed uitzien voor de tijd, ook de Primus-modellen die gebouwd werden na de oorlog kregen ongeveer hetzelfde uiterlijk.
De P22 was 2500mm lang, 1650mm breed en had een eigengewicht van +/- 1600kg. De verkoopprijs lag bij 4650 Reichsmark.
Vanaf 1938 werd de Primus pony aangeboden, deze had 11 pk, de motor was een Deutz F1M414. Deze tractor was een geduchte concurrent voor de legendarische 11er Wasser-Deutz en de 11 pk Hela uit Aulendorf.
in de oorlogsjaren werd in Miesbach een houtgas-tractor gebouwd, de P 25 G, deze tractor behoorde in de 25pk-klasse houtgastractroren tot de besten.
Na de oorlog werden ook 22 pk MWM-motoren in de tractoren gebouwd, de Prometheus versnellingsbak werd vervangen door een ZF-bak, het type bleef nog steeds P22.
Ook werd er een 14 pk type P15 gebouwd en het 22pk sterke type U22 maar nu wederom met Deutz F2M414 motor en ZF versnellingsbak.
De DDR-licentie motor 2NVD14 van IFA die de originele motor van Deutz had moeten vervangen
maar ook kapot gelopen was in de loop der jaren.
'Donor Hart' (3e motor!) : originele Deutz F2M414 met technische goede waarden.
Onder leiding van medewerker dhr. Peter A. Titus werden er rond deze tijd in Worms ook Primustractoren gebouwd o.a. de U33.
Na een ruzie tussen Köhler en Titus besloot Titus zich niets meer aan te trekken van de hoofdzetel in Miesbach en ging onder eigen naam (Titus) tractoren produceren die technisch maar ook van uiterlijk niet van de Primus tractoren te onderscheiden waren. Titus specialiseerde zich op zwaardere modellen en had zelfs plannen om een rupstractor te bouwen. toch heeft Titus niet lang tractoren gebouwd, veel informatie hierover is er niet, wel is duidelijk dat vandaag de dag Titustractoren uiterst zeldzaam zijn.
Een echte bijzondere tractor van Primus was de 'Elektro-Pionier' PD3 onder andere gebouwd voor de Berliner Elektrizitats-Gesellschaft (BEWAG), de tractor had tussen de 3 cilinder motor en de versnellingsbak een vast aangebouwd stroomaggregaat als extra krachtbron, van de PD3 werden 50 stuks gebouwd die ook verkocht werden aan gemeentes, (wegen)bouwbedrijven en kermis/circusbedrijven.
Vanwege mislukte exportprojecten kwam Köhler in financiële problemen en de productie van het 60pk sterke model bedoeld voor export naar Argentinië moest gestaakt worden. Van deze tractor waren enkel nog wat foto 's bewaart gebleven dacht men, totdat er een opdook in Griekenland.
In 1955 stierf Johannes Köhler op 55 jarige leeftijd, ondanks dat en de financiële problemen zijn er in Miesbach toch nog tractoren geproduceerd tot 1958, dit was mede te danken door de hoge kwaliteit van alle tot dan gebouwde Primus-tractoren.
Onze P22 heeft na de oorlog nog lang in de DDR (regio Berlijn) gelopen, Vanwege gebrek aan moderne tractoren en machines in de DDR moesten de boeren destijds werken met machines van (ruim) voor de oorlog die technisch vaak al hun beste tijd hadden gehad, deze tractor is daar waarschijnlijk tot de val van de muur dagelijks ingezet voor het werk op de akker.
Dit stukje (n)Ost-algie heb ik bewust zichtbaar gelaten op de tractor in kleine details, zoals de lichtschakelaar op het dashboard, deze is van een Trabant geweest, de kenmerkende DDR kentekenplaat zit er nog op en de Deka achterbanden van Oost Duitse makelij onthullen zijn afkomst.
De motor was reeds vervangen door een IFA 2NVD14 (licentiebouw van de Deutz F2M414) maar deze was rijp voor de sloop en is vervangen moeten worden door een originele Deutz F2M414 motor van een 'donor-tractor'.
De p22 wordt gestart met de slinger en kan electrisch worden voorgegloeid of met lonten.
Primus in Kröv aan de Mosel op het Bulldogtreffen 2014
'Typenschild'
Mit DDR-Kennzeichen...
Voor de oorlog waren er veel tractor fabrikanten die er zich vanwege verschillende redenen niet aan waagden om zelf een tractormotor te bouwen.
Veel van deze fabrikanten hadden contact met Deutz en wilden dat Deutz voor hun motoren zou bouwen.
Zo kwam het dat de firma Deutz de toenmalige "Mittelklassemotor" uitsluitend voor zijn kleine klanten ging bouwen en het bijzondere is dat de 22pk sterke F2M414 in alle mogelijke traktoren werd ingebouwd behalve in de tractoren van Deutz zelf. Waarschijnlijk omdat te veel kleine fabrikanten gebruik maakten van hun motor en zij zich hiervan duidelijk wilden onderscheiden.
De F2M414 werd later in de DDR onder licentie nagebouwd als zijnde 2NVD14 en werd o.a. gebruikt in de IFA "Brockenhexe" met als grootste verschil de ronde brandstofpompen ipv de zeshoekige pompen van Deutz.
De verschillende merken waarin de F2M414 als krachtbron werd gebruikt:
IFA Brockenhexe met 2NVD14 licentie-motor van de F2M414.
Patina!
Zoals gekocht...
Weer in het daglicht na 30 jaar... en in erbarmelijke staat...
De Primus P22 weer technisch in orde
De Primus Traktorengesellschaft Johannes Köhler werd opgericht in 1932 te Berlijn/Lichtenberg. Köhler begon met de bouw van lichte "Strassen schlepper", (voor transporten op korte en middellange afstanden). Deze machines waren erg populair en de concurrentie had al snel het nakijken. Ze werden opgenomen in het Shell-plan en dienden al snel als voorbeeld voor fabrikanten als Deuliwag, Bob, Hanno en Miag.
Deze automobielachtige voertuigen met cabine werd aangedreven door een een-cilinder verdampermotor of later de twee-cilinder F2M414van Deutz. Ze behoorden tot ver in de vijftiger jaren tot de markantste voertuigen in het Duitse straatbeeld.
"Strassen-schlepper" van Primus met Deutz 1-cilinder verdampermotor .
Primus P20 elektro, Köhler bouwde vanwege de in de oorlogsjaren verplichte overstap op alternatieve brandstoffen ook
voertuigen aangedreven door een electromotor en lag daarmee in die jaren ruimschoots voor op andere fabrikanten.
Met de +/- 15 pk sterke 80 Volt electromotor A2m414 van Deutz kon met lasten tot 7,5 ton verplaatsen.
Vanaf 1938 betekende Primus veel voor de ontwikkeling van de landbouwtractor, in dat jaar kwam het eerste type P22 op de markt. Deze tractor zo een groot voorbeeld worden voor de fabrikanten in de 22 pk-klasse.
De P22 heeft een 22 pk sterke Deutz F2M414 motor en een Prometheus Ass14 versnellingsbak welke in samenwerking tussen Johannes Köhler en de versnellingsbakfabriek te Berlijn/Reinickendorf ontwikkeld werd. ZF en Hurth kopieerden naderhand deze versnellingsbakken min of meer omdat deze versnellingsbak speciaal ontworpen was voor de chassis-loze blokbouwwijze.
De P22 had een goed uitziende motorkap met een degelijke ronde radiator-bekleding die de tractor zeer modern deed uitzien voor de tijd, ook de Primus-modellen die gebouwd werden na de oorlog kregen ongeveer hetzelfde uiterlijk.
De P22 was 2500mm lang, 1650mm breed en had een eigengewicht van +/- 1600kg. De verkoopprijs lag bij 4650 Reichsmark.
Vanaf 1938 werd de Primus pony aangeboden, deze had 11 pk, de motor was een Deutz F1M414. Deze tractor was een geduchte concurrent voor de legendarische 11er Wasser-Deutz en de 11 pk Hela uit Aulendorf.
in de oorlogsjaren werd in Miesbach een houtgas-tractor gebouwd, de P 25 G, deze tractor behoorde in de 25pk-klasse houtgastractroren tot de besten.
Na de oorlog werden ook 22 pk MWM-motoren in de tractoren gebouwd, de Prometheus versnellingsbak werd vervangen door een ZF-bak, het type bleef nog steeds P22.
Ook werd er een 14 pk type P15 gebouwd en het 22pk sterke type U22 maar nu wederom met Deutz F2M414 motor en ZF versnellingsbak.
De DDR-licentie motor 2NVD14 van IFA die de originele motor van Deutz had moeten vervangen
maar ook kapot gelopen was in de loop der jaren.
'Donor Hart' (3e motor!) : originele Deutz F2M414 met technische goede waarden.
Onder leiding van medewerker dhr. Peter A. Titus werden er rond deze tijd in Worms ook Primustractoren gebouwd o.a. de U33.
Na een ruzie tussen Köhler en Titus besloot Titus zich niets meer aan te trekken van de hoofdzetel in Miesbach en ging onder eigen naam (Titus) tractoren produceren die technisch maar ook van uiterlijk niet van de Primus tractoren te onderscheiden waren. Titus specialiseerde zich op zwaardere modellen en had zelfs plannen om een rupstractor te bouwen. toch heeft Titus niet lang tractoren gebouwd, veel informatie hierover is er niet, wel is duidelijk dat vandaag de dag Titustractoren uiterst zeldzaam zijn.
Een echte bijzondere tractor van Primus was de 'Elektro-Pionier' PD3 onder andere gebouwd voor de Berliner Elektrizitats-Gesellschaft (BEWAG), de tractor had tussen de 3 cilinder motor en de versnellingsbak een vast aangebouwd stroomaggregaat als extra krachtbron, van de PD3 werden 50 stuks gebouwd die ook verkocht werden aan gemeentes, (wegen)bouwbedrijven en kermis/circusbedrijven.
Vanwege mislukte exportprojecten kwam Köhler in financiële problemen en de productie van het 60pk sterke model bedoeld voor export naar Argentinië moest gestaakt worden. Van deze tractor waren enkel nog wat foto 's bewaart gebleven dacht men, totdat er een opdook in Griekenland.
In 1955 stierf Johannes Köhler op 55 jarige leeftijd, ondanks dat en de financiële problemen zijn er in Miesbach toch nog tractoren geproduceerd tot 1958, dit was mede te danken door de hoge kwaliteit van alle tot dan gebouwde Primus-tractoren.
Onze P22 heeft na de oorlog nog lang in de DDR (regio Berlijn) gelopen, Vanwege gebrek aan moderne tractoren en machines in de DDR moesten de boeren destijds werken met machines van (ruim) voor de oorlog die technisch vaak al hun beste tijd hadden gehad, deze tractor is daar waarschijnlijk tot de val van de muur dagelijks ingezet voor het werk op de akker.
Dit stukje (n)Ost-algie heb ik bewust zichtbaar gelaten op de tractor in kleine details, zoals de lichtschakelaar op het dashboard, deze is van een Trabant geweest, de kenmerkende DDR kentekenplaat zit er nog op en de Deka achterbanden van Oost Duitse makelij onthullen zijn afkomst.
De motor was reeds vervangen door een IFA 2NVD14 (licentiebouw van de Deutz F2M414) maar deze was rijp voor de sloop en is vervangen moeten worden door een originele Deutz F2M414 motor van een 'donor-tractor'.
De p22 wordt gestart met de slinger en kan electrisch worden voorgegloeid of met lonten.
Primus in Kröv aan de Mosel op het Bulldogtreffen 2014
'Typenschild'
Mit DDR-Kennzeichen...
F 2 M 414 Deutz - Motor
De Firma Deutz is sinds vele jaren een fabriek van tractoren en motoren.Voor de oorlog waren er veel tractor fabrikanten die er zich vanwege verschillende redenen niet aan waagden om zelf een tractormotor te bouwen.
Veel van deze fabrikanten hadden contact met Deutz en wilden dat Deutz voor hun motoren zou bouwen.
Zo kwam het dat de firma Deutz de toenmalige "Mittelklassemotor" uitsluitend voor zijn kleine klanten ging bouwen en het bijzondere is dat de 22pk sterke F2M414 in alle mogelijke traktoren werd ingebouwd behalve in de tractoren van Deutz zelf. Waarschijnlijk omdat te veel kleine fabrikanten gebruik maakten van hun motor en zij zich hiervan duidelijk wilden onderscheiden.
De F2M414 werd later in de DDR onder licentie nagebouwd als zijnde 2NVD14 en werd o.a. gebruikt in de IFA "Brockenhexe" met als grootste verschil de ronde brandstofpompen ipv de zeshoekige pompen van Deutz.
De verschillende merken waarin de F2M414 als krachtbron werd gebruikt:
- Zettelmeyer
- Stock
- Eicher
- Fahr
- Fendt
- Hagedorn
- Hela (Hermann Lanz)
- Martin
- Normag
- Primus
- Ritscher
- Epple & Buxbaum
- Kramer
IFA Brockenhexe met 2NVD14 licentie-motor van de F2M414.
Patina!